Steroids

…. รู้จัก รู้ทัน สเตียรอยด์ สารตัวร้าย อันตรายกว่าที่คิด….
.
 คนไทย ส่วนใหญ่ เมื่อเจ็บป่วยนิยมใช้บริการของโรงพยาบาลหรือคลินิก
แต่ยังมีคนไทยอีกจำนวนมากที่หาซื้อยามารักษาอาการเจ็บป่วยเอง
ซึ่งการใช้ยาอย่างไม่ถูกต้องหรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์ เป็นปัญหาที่สำคัญซึ่งมักเกิดขึ้น
โดยเฉพาะปัญหาการใช้ยาชุดหรือยาแผนโบราณที่ลักลอบใส่ลงไป
.
 สเตียรอยด์แบบทาน (Steroids) จัดเป็นยาควบคุมพิเศษที่ต้องสั่งใช้ยาโดยแพทย์หรือมีใบสั่งแพทย์เท่านั้น
เนื่องจากเป็นยาที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกายได้มากมาย หลายระบบ
แต่ด้วยการออกฤทธิ์ที่เร็วและให้ความรู้สึกดีขึ้นในทันที จึงทำให้มีผู้เห็นแก่ได้ลักลอบนำไปจัดเป็น “ยาชุด”
หรือนำไปผสมในยาลูกกลอน ยาแผนโบราณ และโฆษณาอวดอ้างสรรพคุณ เกินจริงว่าสามารถรักษาได้สารพัดโรค
วันนี้ แอดมินสมนึกเภสัช จึงขอนำเสนอ เรื่องราวของ “สเตียรอยด์” สารตัวร้าย อันตรายกว่าที่คิด ให้ทุกท่านได้รู้จักกันครับ
.
 สเตียรอยด์ (Steroids) เป็นสารที่ร่างกายสร้างขึ้น โดยเกี่ยวข้องกับการควบคุมการใช้และสะสมพลังงานของร่างกาย
ควบคุมระบบการทำงานต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะในการเผชิญกับภาวะเครียด
ทางการแพทย์จึงมีการสังเคราะห์สารสเตียรอยด์ขึ้น เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในการกดภูมิคุ้มกัน ต่อต้านการอักเสบ
เช่น ปวดข้อรูมาตอยด์ โรคหอบหืด โรคภูมิแพ้ และภูมิคุ้มกัน รวมถึงใช้ทดแทนในกรณีที่ร่างกายไม่สามารถสร้างสาร ดังกล่าวได้
.
 การที่ร่างกายได้รับสารสเตียรอยด์อย่างไม่เหมาะสมหรือการได้รับอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานาน
จึงทำให้เกิดอันตรายต่อระบบต่างๆ ของร่างกายหลายอย่าง ได้แก่
 สเตียรอยด์ ขนาดสูงมีผลกดภูมิต้านทานของร่างกาย ทำให้ติดเชื้อได้ง่าย
และยังอาจบดบังการแสดงอาการของโรค ทำให้ตรวจพบโรคเมื่ออาการรุนแรงแล้ว
 สเตียรอยด์ มีผลทำให้เยื่อบุกระเพาะอาหารบางลงและยับยั้งการสร้างเนื้อเยื่อใหม่
จึงระคายเคืองกระเพาะอาหาร อาจทำให้กระเพาะอาหารทะลุหรือเลือดออกในกระเพาะอาหารได้
 สเตียรอยด์ หากได้รับอย่างต่อเนื่องจะทำให้กระดูกพรุน โดยเฉพาะผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง
เช่น ผู้สูงอายุ คนที่เป็นโรคไขกระดูก จึงควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาที่มีสเตียรอยด์ติดต่อกันเป็นเวลานาน
 สเตียรอยด์ใช้ต่อต่อเนื่องจะทำให้เกิดอาการอันไม่พึงประสงค์ เช่น เป็นสิว ขนดก ระบบประจำเดือนผิดปกติ อ้วน แผลหายช้า
เนื่องจากเกิดการสะสมของไขมันผิดที่ ทำให้ใบหน้าบวมกลมแบบพระจันทร์ (Moon Face)
ไขมันสะสมบริเวณหลังคอเหนือกระดูกไหปลาร้า (Buffalo Hump) ความดันโลหิตสูง ระดับโซเดียมและ น้ำตาลในเลือดสูงขึ้น เป็นต้น
.
 ดังนั้น การใช้สเตียรอยด์ในการรักษา ควรอยู่ภายใต้การดูแลของเภสัชกรและแพทย์อย่างใกล้ชิด
หลีกเลี่ยงอย่างไร ห่างไกล สเตียรอยด์
 อย่าซื้อยาชุด ยาลูกกลอนหรือยาแผนโบราณที่ไม่มีเลขทะเบียนตำรับยา (ไม่ผ่านการอนุญาตจาก อย./สสจ.)
หรือจากรถเร่ หรือตามตลาดนัด แผงลอย เพราะ อาจมีสเตียรอยด์ ผสมอยู่ได้
 อย่าซื้อยาตามคำโฆษณาชวนเชื่อว่า ยานั้นสามารถ รักษาโรคได้ครอบจักรวาลและรักษาได้หายขาดทันใจ
 หากพบเห็นผู้ป่วยที่ใช้ยาชุดหรือยาที่สงสัยว่าอาจมีสเตียรอยด์ผสมอยู่
อย่าหยุดใช้ยากะทันหันเพราะอาจจะเกิดอันตราย ให้รีบนำยาที่กินประจำไปปรึกษาแพทย์โดยด่วน
 หากสงสัยว่ายานั้นผสมสเตียรอยด์หรือไม่ สามารถส่งตัวอย่างยาที่ใช้อยู่ไปตรวจได้
ที่รถหน่วยตรวจสอบเคลื่อนที่ของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (Mobile Unit)
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด และกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
หรืออาจซื้อชุดตรวจทดสอบสเตียรอยด์ ที่มีจำหน่ายตามร้านยา และนำมาทดสอบเองได้ครับ
.
 และที่สำคัญ หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับยาหรืออาการป่วยที่จำเป็นต้องได้รับยา ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
และซื้อยาจากร้านยาที่มีใบอนุญาตถูกต้องตามกฎหมายหรือจากร้านยาคุณภาพเท่านั้น
เพียงเท่านี้ เราก็สามารถมั่นใจได้แล้วครับ ว่ายาที่ได้รับจะมีคุณภาพ และตรงกับความเจ็บป่วยที่เป็นอยู่ครับผม
.
แหล่งที่มาข้อมูล สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข